Góra Chełmska jest najwyższym nadmorskim wzniesieniem Pomorza Środkowego, ma 137 m. n.p.m.. Od najdawniejszych czasów była ważnym punktem orientacyjnym i topograficznym dla żeglarzy i wędrowców, ale przede wszystkim jest uważana za świętą górę, która jako pielgrzymkowe miejsce kultu maryjnego znana była już w średniowieczu.

Image
schody na Górę Chełmską
 
Pielgrzymowano tu w charakterze błagalnym, dziękczynnym i  pokutnym, zwłaszcza po nadaniu kaplicy na Górze Chełmskiej przywilejów odpustowych. Wiele jest informacji potwierdzających pielgrzymkowe znaczenie tego miejsca. Do najbardziej znanych zaliczyć można historię o Paulu Bulgerin, który mieszkał około jednej mili od Góry Chełmskiej. W 1415 roku zabił brata i chcąc odpokutować grzech udał się na pielgrzymkę do Santiago de Compostela w Hiszpanii. Jednak jego sumienie dalej nie dawało mu spokoju więc zapytał się miejscowego mnicha, czy zna bardziej święte miejsce. Na co mnich odpowiedział mu, by udał się na Chełmską Górę.
 
Image
fundamenty dawnej kaplicy
 
Góra Chełmska położona jest w obrębie miasta Koszalina. Z centrum to tylko około 4 kilometry. Najpierw ulicą Piłsudskiego i dalej Słupską można dojechać pod bramę wejściową, nad którą widnieje napis "Nos cum Prole Pia benedicat Virgo Maria” (Niech nas błogosławi Dziewica Maryja z Synem Świętym). Opiekę sprawują tu siostry z Szensztackiego Instytutu Sióstr Maryi.

Image
główna brama wejściowa

Na Górze znajduje się Sanktuarium Przymierza. 1 czerwca 1991 roku kaplicę i znajdujący się w niej obraz Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej poświęcił Jan Paweł II. Całość otoczona jest różańcem z 59 głazów pochodzących z dawnej kaplicy połączonych ozdobnym łańcuchem, tworząc strefę sacrum - strefę ciszy  i modlitwy.

Image
Różaniec z głazów

Msze święte: w niedzielę i święta o godzinie 12, w dni powszednie o 17.
Nabożeństwa: w niedzielę i święta  o godzinie 15,  w dni powszednie: majowe i październikowe o godzinie 16.30, w Wielkim Poście Droga Krzyżowa w każdy piątek o godzinie 16.30, w pozostałe dni roku różaniec św. o godz. 16.30.
Adoracja Najświętszego Sakramentu: niedziele i święta od 13 do 15, w każdy czwartek od 15, w każdy 18-sty dzień miesiąca od 9 do 17.

Image
- Nie trać odwagi -

Góra Chełmska jest jedną z trzech świętych gór Pomorza, pozostałe to Święta Góra koło Polanowa i góra Rowokół koło Smołdzina. W latach 1996-1999, w oparciu o średniowieczny trakt, utworzono między Górą Chełmską a Świętą Górą koło Polanowa trasy turystyczno-pielgrzymkowej pod nazwą "Święte Góry Pomorza". Krótsza trasa ma 33 kilometry, dłuższa 40 kilometrów. Ustawionych jest tu 31 kaplic z przedstawieniem scen z życia Chrystusa i 14 stacji Drogi Krzyżowej. Pierwsza pielgrzymka wyruszyła w 2000 roku i z każdym rokiem powiększa się grupa pątników. Na stałe wpisana jest do diecezjalnego kalendarza na sobotę i niedzielę ostatnich dwóch tygodni czerwca.

Image
Gościniec - schronisko dla pielgrzymów

Oprócz trasy pielgrzymkowej na Górze Chełmskiej zbiegają się szlaki: Szlak Porwanego Księcia (Koszalin, ul. Gdańska - Góra Chełmska - Sianów), Szlak Pętla Tatrzańska (Koszalin, ul. Gdańska - Góra Chełmska), Szlak im. Józefa Chrząszczyńskiego (Góra Chełmska - Tychowo).

Image
Góra Chełmska, fot. 2009
 
Pierwszą kaplicę na Chełmskiej Górze zbudowano prawdopodobnie w pierwszej połowie XIII wieku. Od 1278 roku do XVI wieku miejscem tym opiekowały się cysterki z Koszalina. Umieszczony w kaplicy słynący z licznych cudów obraz Błogosławionej Dziewicy Maryi i liczne przywileje odpustowe spowodowały, że na Górę Chełmska przybywali liczni pątnicy z całej Europy. W latach 1431-1458 z myślą o coraz większej ilości pątników przebudowano to miejsce, ale nie pozostało wiele informacji z tego okresu. Kult maryjny na Górze Chełmskiej został przerwany wprowadzeniem reformacji (lata 1533-1545). Kaplica została zamknięta a jej wyposażenie nigdy się nie odnalazło.

Image
kaplica

Przez kilkaset lat nie było pomysłu na wykorzystanie potencjału tego miejsca, próbowano wykorzystać wieżę kaplicy na latarnię morska, ale pomysł upadł ze strachu przed odnowieniem się kultu maryjnego. W XVIII wieku postawiono na górze 3 metrowy maszt z chorągwią i przemianowano nazwę góry na Górę Chorągwi, a następnie na Krzyżankę - z powodu sporych rozmiarów żeliwnego krzyża - pomnika ku czci Pomorzan poległych w walce wyzwoleńczej. Przedwojenne pocztówki z tym pomnikiem są podpisane "Kriegerdenkmal auf dem Gollenberg", a więc obecną Górę Chełmską nazywano również "Gollenberg".   

Image
50 fenigów z rysunkiem pomnika - krzyża na kamiennym cokole.

W 1888 roku postawiono na górze wieżę widokową. U podnóża wieży była kawiarnia. Z czasem tereny te stały się miejscem wypoczynku i rekreacji. Od 1911 r. do podnóży Góry Chełmskiej można było się dostać tramwajem, który kursował od dworca kolejowego przez centrum miasta. Zbudowano stadion sportowy, obiekty gastronomiczne, trasę saneczkową i narciarską.

Image
wieża widokowa

Po 1945 podjęto próbę odtworzenia rekreacyjnego charakteru Góry Chełmskiej, niestety próby te szybko zaniechano z powodu permanentnej dewastacji i tak do 1989 roku, kiedy teren ten przekazano kościołowi rzymskokatolickiemu. Po 450 latach na Górę Chełmską powrócił kult maryjny. Szczyt Góry Chełmskiej został przekazany Szensztackiemu Instytutowi Sióstr Maryi, a tereny wokół szczytu cały czas czekają na inwestorów, którzy ponownie odtworzą rekreacyjny charakter tego miejsca.

Stąd do morza w linii prostej jest około 8 kilometrów, ale między Górą Chełmską a morzem są dwa duże jeziora Jamno (2240 ha) i  Bukowo (1747 ha), dlatego do najbliższych nadmorskich miejscowości jest: do Mielna około 18 kilometrów, do Łazów około 20, a do Dąbek około 24 kilometry. Wszystko to można zobaczyć ze stojącej na Górze Chelmskiej wieży widokowej.

Image
pomnik -  żołnierzom polskim, powstańcom listopadowym internowanym przez władze Pruskie w 1831 roku, budowniczym drogi przez Góre Chełmską.

Komentarze  

+2 #6 BialogardIOkolice 2013-11-07 19:20
Byłem w tym miejscu pod koniec lata tego roku. Na mojej stronie BialogardIOkoli ce.jcom.pl można przeczytać o tej wycieczce (trasa Koszalin) i zobaczyć jak ciężko jest się wspiąć na tą góreczkę. Byłem trochę rozczarowany, bo chciałem wejść na wieżę a tam jakiś remont czy coś robili więc mi się nie udało.
Cytować
+2 #5 ilona Rudy śląskiej 2013-01-28 15:36
jeżdżę teraz tam w podziekowaniu za odzyskane zdrowie -prosiłam o wyleczenie i udało mi sie to juz
Cytować
+2 #4 Gość 2012-04-28 23:37
Proszę napiac jak można zamówic msze bo jestesmy z daleka
Cytować
+2 #3 Gość 2011-03-10 13:17
Jestesmy kazdego roku na pasterce,mimo zimna jest cudownie prawdziwa atmosfera zaczynających się swiąt.
Cytować
+2 #2 Gość 2010-08-15 01:11
Jak co roku wybieramy się z coraz to liczniejszą rodzinką na główne święto na Górze Chełmskiej. jestem w trakcie obszukiwania internetu co do programu tego spotkania, ale chyba wszyscy odpowiedzialni za informację poszli na pielgrzymkę :( ze strony miasta Koszalin dowiedziałam się, że wszystko zaczyna się o 10tej i będą bawiły Trąbki Jerycha. Jak zwykle katolicy w uśpieniu... No chyba że źle szukam... cóż
Cytować
+2 #1 Gość 2010-06-20 18:31
Jest to bardzo urocze miejsce. Byłam w ubiegłym roku w Sanktuarium Maryjnym na Górze Chełmskiej i muszę przyznać ,że stało się dla mnie to miejsce bardzo bliskie i ważne. W tym roku będę w pobliżu więc na pewno odwiedzę to wyjątkowe miejsce.
Cytować

Dodaj komentarz


Kod antyspamowy
Odśwież