Według Organizacji Narodów Zjednoczonych co roku generujemy ponad 300 milionów ton plastikowych śmieci. To tyle, ile wynosi łączna waga wszystkich żyjących na świecie ludzi. Współczesna produkcja plastiku to głównie opakowania i produkty jednorazowe. Służą nam chwilę, po czym większość z nich ląduje w śmieciach na wieki. Jedynie 9 % nadaje się do tego, aby je przetworzyć i powtórnie wykorzystać. 12% plastikowych odpadów zostaje spalonych, a reszta, czyli 79%, zaśmieca nasze środowisko naturalne. Największe rzeki świata transportują plastikowe śmieci do mórz i oceanów, gdzie co roku ląduje ponad 8 milionów ton odpadów. 

Kambodża - wyspa Koh Rong Samloem.

Na zdjęciach kambodżanska wyspa Koh Rong Samloem, plaża w okolicach wietnamskiego Hue, Borneo - Kota Kinabalu, wybrzeża indonezyjskiej wyspy Karimunjawa, plaże Bali, malajska Malaka, Langkawi. Plastik pokrywa cały Laos i Kambodżę. Wietnam udaje czysty, ale deltą Mekongu na południu nie można przepłynąć 5 minut bez konieczności czyszczenia śruby z plastikowych toreb. W Tajlandii do butelki wody kupionej w sklepie zawsze jest reklamówka i słomka. W bogatej Malezji nie można kupić niczego, co nie byłoby owinięte w plastik. Indonezja sama produkuje bez opamiętania, ale i ponosi konsekwencje położenia geograficznego, bo na jej plaże spływają śmieci z całego rejonu.

Kambodża - wyspa Koh Rong Samloem.

 W Malezji wszystkie owoce i warzywa są sprzedawane owinięte w plastik. 

Malezja- Langkawi.

Malezja - plaża w Malace.

Plaże Bali.

Indonezja- wyspa Karimunjava.

Europa lepsza nie jest, sami o tym wiemy. Konsumujemy, wywalamy, wydalamy. Im więcej, tym lepiej. Na świecie recyklingowane jest tylko około 9 procent wytworzonego przez nas plastiku. Z ponad 90-procentową pewnością każdy jego kawałek, który wyrzucicie do śmieci, skończy na wysypiskach lub w wodzie. I będzie tam już zawsze. Przerażająca wizja. Każdej minuty do oceanów wrzucana jest ciężarówka śmieci. To nie jest fikcja, to się dzieje naprawdę. I żadnych rozwiązań systemowych na razie nie ma i nie będzie. Musimy opamiętać się sami. To, co kupujemy, co jemy, jak tym gospodarujemy naprawdę ma znaczenie. Bardzo wiele od nas zależy, od naszej świadomości i decyzji, jakie podejmujemy. Już kilka prostych patentów to duża zmiana dla środowiska. Bo jest nas dużo i małe zmiany mają znaczenie.

Co możesz zrobić?

1. Rób zakupy z własnymi torbami i pojemnikami. Większość owoców i warzyw nie potrzebuje do transportu dodatkowych opakowań. Nie kupuj żywności, którą producent obrał za ciebie, umył i spakował w plastik. Wiele produktów, takich jak kasze, orzechy, suszone owoce, makarony i wiele innych można kupić na wagę, do własnego woreczka. Sery, wędliny – noś własne pudełko.

2. Kupuj tyle, ile jesteś w stanie zużyć. Planuj posiłki, nie wyrzucaj jedzenia.

3. Nie kupuj butelkowanej wody. Kranówka w wielu miejscach jest lepszej jakości, niż butelkowana. Używaj butelek wielorazowych. Miej świadomość, ze butelka z tworzywa sztucznego potrzebuje 500 lat na zniknięcie z naszej planety.

4. Nie kupuj jedzenia i napojów w jednorazowych opakowaniach. Obecnie już w niemal wszystkich kawiarniach i fast foodach sprzedadzą Ci kawę do własnego kubka, a jedzenie spakują do pojemników.

5. Nie używaj słomek. To fanaberia, a są one jednym z najczęstszych i najniebezpieczniejszych dla stworzeń morskich zanieczyszczeń.

6. Wybieraj kosmetyki i akcesoria kosmetyczne bez plastiku- szampon w kostce, mydło zamiast żelu pod prysznic, wielorazowa golarka z wymiennym ostrzem, wielorazowe płatki kosmetyczne, papierowe patyczki higieniczne...

7. Chemia domowa - jeśli produkcja własnych środków czyszczących cię przerasta (choć wcale trudna nie jest) kupuj duże opakowania, zamiast małych.

8. Analizuj swoje potrzeby zakupowe, redukuj zachcianki.

9. Nie korzystaj z darmowej oferty plastikowych gadżetów reklamowych, folderów, ulotek.

10. Segreguj śmieci- największą kategorią odpadów są globalne odpady spożywcze i odpady zielone. Stanowią one niemal połowę (44%) całkowitej masy globalnych odpadów i są całkowicie biodegradowalne. Niestety wyrzucane razem z innymi śmieciami, w plastikowych workach, nie tylko nie rozkładają się, ale i zanieczyszczają pozostałe materiały, uniemożliwiając ich odzyskanie. Jeśli masz taką możliwość to stwórz swój własny kompostownik. Jeśli nie- korzystaj ze specjalnych pojemników na odpady bio. Kolejne 38 % naszych śmieci to plastik, papier i karton, metal oraz szkło. Prawidłowa ich segregacja jest kluczowa dla dalszego przetworzenia. Rozdzielaj je do właściwych pojemników.

11. Edukuj i staraj się wyznaczać eko trend. Opowiadaj znajomym i rodzinie, jak ważna jest zmiana naszych nawyków konsumenckich. Wszystkie zmiany zaczynają się od dołu.

_tekst i zdjęcia: Hanna Matczak_SNW_2019.