Z luksusową siedzibą władców z dynastii Habsburgów kojarzy się zwykle wiedeński pałac Schönbrunn, ale ulubione rezydencje tego słynnego rodu znajdziemy także w Czechach. Narodowy Instytut Zabytków w Czechach od 2012 roku realizuje projekt Śladami Rodów Szlacheckich, który przybliża miejsca i wydarzenia związane z wybranym rodem szlacheckim. W 2024 roku przybliży ród Habsburgów, ich życie w Czechach i na Morawach w XVIII i XX wieku.

Zamek Konopiste

Ploskovice. Fot. Jan Pasler

W 1848 roku cesarz austriacki Ferdynand I Habsburg-Lotaryński zwany Dobrotliwym (1793-1875) abdykował na rzecz swojego bratanka Franciszka Józefa I i opuścił Wiedeń. Resztę życia spędził w Pradze, mieszkając na Zamku Praskim. Na swoje letnie rezydencje wybrał pałace w Zákupach i Ploskovicach, leżące na północ od Pragi. Dzięki pieniądzom Habsburgów zaniedbany pałac w Zákupach zamienił się w wygodną rezydencję w modnym wówczas stylu drugiego rokoka. W aranżacji wnętrz, w których miał zamieszkać były władca z małżonką, brało udział wielu czeskich artystów, między innymi malarze Josef Navrátil i Vilém Kandler i rzeźbiarze Václav Levý i Emanuel Max. Ponieważ Zákupy nie potrzebowały wielu zmian, eksmonarcha po raz pierwszy przybył do swojej nowej rezydencji już w maju 1851 roku. Później regularnie przyjeżdżali tu jego krewni, między innymi panujący cesarz Franciszek Józef I i jego młodsi bracia, arcyksiążę Karol Ludwik i Ferdynand Maksymilian.

Obecnie wnętrza pałacu urządzone są według fotografii z epoki Habsburgów. Rarytasem jest winda z luksusową kabiną i mechanizmem firmy Ringhoffer, która ułatwiała poruszanie się starzejącemu się monarsze po pałacu, a także rozmaite wynalazki z epoki, na przykład instrumenty mechaniczne – orchestriony.

Rezydencja Zákupy. Fot. Pecold

Státní zámek Zákupy

Drugą ulubioną rezydencją Ferdynanda I Habsburga był pałac w Ploskovicach. Ponieważ pałac miał być także zamieszkany przez członków licznej świty cesarskiej, jego przebudowa musiała być rozleglejsza: pałac został powiększony o jedno piętro i dobudowano kolejne pomieszczenia. W aranżacji wnętrz uczestniczyli ci sami artyści, którzy dekorowali pałac Zákupy, ale draperie i tapety wybierała sama cesarzowa. Cesarz przybył tu po raz pierwszy w maju 1854 roku. Zwykle z Pragi przyjeżdżał tu karetą, w 1867 roku po raz pierwszy podróżował pociągiem.

Zwiedzając prywatne apartamenty w pałacu Konopiště, poczujemy atmosferę sprzed stu lat, gdy przebywał tu wraz z rodziną następca tronu Habsburgów, Franciszek Ferdynand d´Este. Arcyksiążę kupił majątek Konopiště już w 1887 roku, ale mieszkał w nim dopiero po ślubie z hrabiną Zofią von Chotek. Wspólnie przekształcili budowlę w okazałą siedzibę i założyli piękny ogród różany ze szklarniami.

Pałac Konopiště, podobnie jak w Zákupach, dzięki historycznym zdjęciom udało się wyposażyć w oryginalne meble. Można tu zobaczyć rodzinne zdjęcia przedstawiające Zofię, jej dzieci i arcyksięcia czy suknię, którą księżna miała na sobie w ostatniej podróży do Sarajewa, w czerwcu 1914 roku, w dniu zamachu. Suknia nosi ślad po kuli, która spowodowała śmiertelne obrażenia małżonki arcyksięcia.

Obecny wygląd budowli pochodzi z przełomu XIX i XX wieku, z czasów panowania Franciszka Ferdynanda d ´Este. Ozdobą pałacu są piękne, pachnące Ogrody Różane. We wnętrzach można zobaczyć imponującą kolekcję broni i trofeów myśliwskich. Każdego roku w sierpniu na terenie pałacu odbywa się Święto Knedli Owocowych, ulubionego dania arcyksięcia. _05.03.2024.