Mateusz Bernard Braun, czeski rzeźbiarz austriackiego pochodzenia, należał do najwybitniejszych artystów barokowych na terenie Czech. Jego największym dziełem była kolekcja rzeźb wykonanych na zlecenie hrabiego Šporka w Hospitalu Kuks (35 km od Kudowy-Zdroju).

Kuks. Betlém, fot. Adéla Havelková 

Kuks. Fot. Ladislav Renner

Kuks. Fot. Ladislav Renner

Kuks, kościół Najświętszej Trójcy. Fot. Ladislav Renner

Barokowy kompleks w dolinie Łaby hrabia František Antonín Špork założył na początku XVIII wieku. Budowę domu zdrojowego, klasztoru ze szpitalem dla biednych i weteranów wojennych i innych obiektów zlecił najsłynniejszym europejskim artystom barokowym i rzeźbiarzom, m.in. Mateuszowi Bernardowi Braunowi. Osią kompleksu była rzeka Łaba. Budynki na jej lewym brzegu miały służyć życiu towarzyskiemu, obiekty na przeciwległym brzegu – przeżyciom duchowym. Kuks szybko stało się ulubionym kurortem europejskiej szlachty, jednym z trzech najpopularniejszych w Europie, obok Akwizgranu i Baden-Baden.

Po śmierci hrabiego kompleks zaczął podupadać, spustoszenia dokonała także powódź w roku 1740, podczas której zniszczonych zostało wiele budowli. Chorymi i weteranami wojennymi przebywającymi w szpitalu w Kuksie opiekował się zakon Bractwa Miłosierdzia. W 1938 r. szpital został zlikwidowany. Podczas drugiej wojny światowej służył organizacji Hitlerjugend jako dom poprawczy. Po 1945 r. działał tu szpital dla obłożnie chorych.

W latach 2013-2015 kompleks przeszedł rewitalizację. W ciągu całego roku odbywa się tu wiele imprez kulturalnych, między innymi Noc Muzeów, Weekend Otwartych Ogrodów, cykl koncertów Muzyczne Lato Kuks, Winobranie, Jarmarki Adwentowe i inne wydarzenia.

W lesie w pobliżu Kuksu znajduje się kolejne dzieło Brauna - unikalny zbiór rzeźb barokowych, wykutych bezpośrednio w skale, przedstawiających sceny biblijne i z życia pustelników, powstały w latach 1726 - 1728. Dzieła mistrza Brauna wykonane na zlecenie Šporka znalazły się także w parku przy letnim pałacu Bon Repos niedaleko Pragi, ulubionym miejscu wypoczynku hrabiego.

Pod koniec XVII wieku Jan Kryštof Kager ze Štampachu, przyjaciel hrabiego Šporka, wybudował przepiękny pałac Valeč niedaleko Karlowych Warów. Włoscy architekci zaprojektowali ogród, w którym znalazł się wodospad i teatr. Park pałacowy ozdobiły dzieła Brauna, którego Špork polecił swemu przyjacielowi. Rzeźby przedstawiające postacie z mitologii greckiej Braun wykonał około roku 1735. Za swe dzieło podobno nigdy nie otrzymał zapłaty, ponieważ właściciel majątku był zadłużony.

Pałac Duchcov

Praga, Ogród Vrtbovski. Fot. COEX.cz

Mateusza Bernarda Brauna nie mogło zabraknąć wśród plejady słynnych artystów barokowych ozdabiających pałac, ogród i park w Duchcovie.  Dzieła Brauna zdobią między innymi bramę zamku Konopiště, ogrody Liběchov, pałacu Hořovice, pałacu Lysá nad Labem, barokowe ogrody w Pradze i inne miejsca w stolicy Czech. _15.10.2010.