Szczecin - Pomnik Matki Ziemi

Pomnik Matki Ziemi (Mutter Erde) to projekt znanego rzeźbiarza ekspresjonisty Ernsta Barlacha, wykonany na zamówienie szczecińskiego handlowca Richarda Biesela, jako główny element rodzinnego grobowca. Od 2011 roku na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie znajduje się kopia, odlew kamienny wykonany na podstawie glinianej rzeźby Moniki Szpener. Oryginał został wykonany w 1921 roku przez Friedricha Burscha, który wyrzeźbił pomnik w wapieniu muszlowym na podstawie gipsowej rzeźby Ernsta Barlacha. Pod koniec lat 50-tych XX wieku z grobowca rodziny Biesel pozostał tylko Pomnik Matki Ziemi. W 1967 roku, po wieloletnich negocjacjach między Polską Rzeczpospolita Ludową a Niemiecką Republiką Demokratyczną, pomnik został przewieziony na cmentarz św. Gertrudy do Güstrow, do utworzonego tam w 1953 roku Muzeum Ernsta Barlacha.

Szczecin, Pomnik Matki Ziemi (Mutter Erde), fot. 05.11.2019, SNW

Richard Biesel należał do rodziny szczecińskich handlowców. Firma "Justus Biesel" (Holzimport, Sägewerk, Furnierhandlung, Sperrplatten) została założona w 1869 roku. Siedziba firmy znajdowała się przy Preußischerstr. 19 a (ul. Mazurska).

Ernst Barlach urodził się 2 stycznia 1870 r. w Wedel (Holsztyn), zmarł 24 października 1938 roku prawdopodobnie w Güstrow (Meklemburgia), gdzie mieszkał w latach 1910-1938. Był uznanym ekspresjonistą: rzeźbiarzem, malarzem, pisarzem i poetą.

Güstrow, Pomnik Matki Ziemi (Mutter Erde), źródło: Deutsche Fotothek

Ernst Barlach wykonał projekt zgodnie z ówczesnymi wytycznymi dotyczącymi pomników na szczecińskim cmentarzu, mówiącymi, że należy się wystrzegać zbytnich upiększeń, błyszczących form i stawiać na jakość naturalnych materiałów. Według Georga Hanniga, współtwórcy i pierwszego dyrektora Cmentarza Centralnego w Szczecinie, im jest mniej wszystkiego w jednym miejscu, tym spokojniejsze i wytworniejsze będzie ono wywierać wrażenie.