Praga, Klementinum

W Klementinum mieści się Biblioteka Narodowa, największa w Czechach i jedna z najstarszych czeskich bibliotek publicznych. Uważana jest za jedną z najpiękniejszych na świecie. Jej zbiory obejmują ponad 6 milionów woluminów i rosną w tempie 70 tysięcy tytułów rocznie. Najstarszymi przechowywanymi dokumentami są greckie papirusy, pochodzące z pierwszego wieku naszej ery. 

Praga, Klementinum, Biblioteka Barokowa. Fot. Jan Kolman

Najdłuższym dokumentem jest rotulus z czternastego wieku, który mierzy ponad dziesięć metrów. Najcięższą księgą, która znajduje się w zbiorach bibliotecznych jest Graduał Lobkoviczów, ważący ponad siedemdziesiąt kilogramów. Biblioteka szczyci się także prawdziwym unikatem, Kodeksem Wyszehradzkim, którego wartość szacowana jest na miliard koron (170 milionów złotych).

Praga, Klementinum, Biblioteka Barokowa. Fot. Jan Kolman

Rozległy kompleks Klementinum został założony przez jezuitów po ich przybyciu do Czech w 1556 roku. W budowie klasztoru uczestniczyli słynni architekci, między innymi Carlo Lurago, František Maxmilián Kaňka czy Kilián Ignác Dientzenhofer. Barokowa biblioteka klasztorna należy do najpiękniejszych i najstarszych na świecie. W obserwatorium astronomicznym w barokowej wieży przechowywane są najstarsze w Europie zapisy obserwacji pogody. Klementinum jest jedynym miejscem na świecie, w którym od 250 lat prowadzone są regularne pomiary meteorologiczne.

Współrzędne:
50°05'13.3"N 14°25'02.3"E
50.087034, 14.417311

Praga, Klasztor na Strahovie
Założycielami klasztoru na Strahovie w Pradze byli książę Władysław II i biskup ołomuniecki Jindřich Zdík. Klasztor stał się głównym ośrodkiem życia duchowego, jak również kultury i nauki. W roku 1627 do kościoła klasztornego Wniebowzięcia Marii Panny zostały przeniesione relikwie świętego Norberta. Od tej pory Strahov stał się najważniejszą siedzibą zakonu norbertanów.

Biblioteka na Strahovie. Fot. Strahovská knihovna

Biblioteka na Strahovie, Sala Teologiczna. Fot. Strahovská knihovna

Na zwiedzających czeka galeria obrazów, Gabinet Osobliwości i biblioteka; imponujące regały wykonane z drewna orzechowego zostały tu przewiezione pod koniec XVIII wieku ze zlikwidowanego klasztoru norbertanów w Louce koło Znojma. Na terenie klasztoru znajduje się także browar, restauracja, hotel i nieduża winnica, z której rozciąga się piękny widok na miasto, między innymi na Zamek Praski i barokowy kościół św. Mikołaja na Malej Stranie.

Biblioteka w klasztorze na Strahovie istniała od najdawniejszych czasów, ale jej losy do XVI wieku znane są tylko w zarysie. Pierwszą salę biblioteczną, dziś już trochę zapomnianą, zbudował Opat Lohel (1586–1612). Jego dzieło kontynuowali następcy: Kašpar Questenberg (1612–1640), Kryšpín Fuk (1640–1653) i opat Vincenc Makarius Frank (1658–1669), który systematycznie rozbudowywał księgozbiór. Opat Jeroným Hirnhaim (1670–1679) zbudował nową salę biblioteczną, dziś zwaną Teologiczną, w której w 1679 roku zgromadzono 5 564 woluminów. Druga sala, dziś zwana Filozoficzną, została zbudowana za opata Václava Mayera (1779–1800) w latach 1792 - 1794.

Współrzędne:
50°05'12.4"N 14°23'20.2"E
50.086764, 14.388946

Teplá, Klasztor Teplá
Klasztor został założony w miejscowości Teplá w pobliżu dzisiejszych Mariańskich Łaźni przed rokiem 1197 przez błogosławionego Hroznatę z Ovenca. Podobnie jak pozostałe klasztory norbertanów, klasztor w Teplej był głównym ośrodkiem życia duchowego, kulturalnego, naukowego i gospodarczego całego regionu.

Klasztor Tepla_Fot. Zdeněk Thoma

Na przełomie XVII i XVIII wieku klasztor został przebudowany w stylu barokowym pod kierunkiem budowniczego i architekta Kryštofa Dientzenhofera. Okres świetności przeżywał na przełomie XIX i XX wieku, kiedy powstała nowa biblioteka, muzeum i park. W 1950 roku, podobnie jak inne klasztory w Czechach, został zamknięty i przez 28 lat pełnił rolę koszar Czechosłowackiej Armii Ludowej. Tylko kościół i biblioteka były otwarte dla zwiedzających od 1958 roku. Po opuszczeniu klasztoru przez wojsko budynki nadal niszczały. Dopiero w 1990 roku zdewastowany obiekt został zwrócony norbertanom. Od tego czasu przeprowadzano stopniowy remont klasztoru. W 2008 roku został uznany za narodowy zabytek kultury.

Obecnie obiekt jest otwarty dla zwiedzających. Goście mogą zapoznać się z jego historią i zwiedzić zabytkowe pomieszczenia, między innymi bibliotekę, jedną z największych w Czechach, w której zgromadzono 100 000 woluminów. W kościele odbywają się regularnie nabożeństwa. Na terenie klasztoru organizowane są koncerty, wystawy i inne imprezy kulturalne.

Współrzędne:
49°57'59.1"N 12°52'39.2"E
49.966424, 12.877556

Broumov, Klasztor benedyktynów
Jednym z najciekawszych zabytków Ziemi Broumovskiej jest Klasztor Broumov. Obecny wygląd zawdzięcza przebudowie w latach 1728 – 1733 według projektu K.I. Dientzenhofera.

Klasztor benedyktynów Broumov. Fot. archiwum KHK

Klasztor benedyktynów Broumov. Fot. Ondřej Littera

Kompleks klasztorny jest udostępniony dla zwiedzających. W rozległych podziemiach znajdują się 34 mumie pochodzące z krypty kościoła parafialnego św. Prokopa w oddalonym o 70 km od Broumova miasteczku Vamberk. Kolejną ciekawostką jest unikatowa replika Całunu Turyńskiego z 1651 roku. Warto zajrzeć także do kościoła klasztornego i zakrystii z cennymi, inkrustowanymi meblami i refektarzem, w którym znajduje się wystawa szat liturgicznych oraz do pięknej biblioteki klasztornej, powstałej prawdopodobnie z początkiem działalności klasztoru. Znajdują się tu dzieła w języku łacińskim, hebrajskim, francuskim, niemieckim, włoskim, angielskim, czeskim i wielu innych. Księgozbiór obejmuje teologię, filozofię, historię, nauki przyrodnicze, a także światowe klasyczne dzieła.

Współrzędne:
50°35'12.8"N 16°19'57.8"E
50.586888, 16.332707

Zobacz również: Klasztory w Czechach