CMENTARZ ŻYDOWSKI w Skwierzynie
2 kilometry na południe od centrum Skwierzyny znajduje się Żydowska Góra, a na niej Żydowski Cmentarz (Kirkut), który jest jedynym śladem jaki pozostał po ponad 600-letniej obecności Skwierzyńskich Żydów.
Żydzi w Skwierzynie osiedlali się prawdopodobnie już od XIV wieku. W roku 1838 mieszkało w Skwierzynie 1543 Żydów, od tego czasu do 1933 roku ludność żydowska systematycznie malała.
Najstarszy nagrobek pochodzi z 1747 roku (Skwierzyna znajdowała się wtedy w granicach Rzeczypospolitej).
Na nagrobkach znajdują się symbole np. oko opatrzności, dłonie w geście błogosławieństwa, dzban i misa, księga, korona, lew, orzeł, jeleń, gałązka palmowa, świecznik i inne. Niektóre z nich opisane są na tablicy informacyjne stojącej u podnóża góry.
Cmentarz zajmuje ponad 2 ha i graniczy bezpośrednio z cmentarzem katolickim (dawnym ewangelickim). Pod względem ilości nagrobków (ponad 200 macew), jest największym cmentarzem żydowskim w woj. lubuskim.
Cmentarz przetrwał czasy nazizmu i w stanie niemal nienaruszonym pozostał do mniej więcej połowy lat 60, kiedy to władze lokalne oficjalnie "porządkując" cmentarz, demontowały i wywoziły nagrobki wykonane ze szlachetniejszych materiałów by wykorzystać je do celów budowlanych. Jednocześnie kirkut był dewastowany przez szabrowników i wandali. Do dzisiaj nie zachowało się ogrodzenie oraz brama, nie zachował się dom pogrzebowy, studnia czy nagrobki ozdobione czarnym szkłem. W 1992 roku skwierzyński kirkut został wpisany do rejestru zabytków, ale gminie brakuje pieniędzy na całkowitą renowację.
Skwierzyna znajduje się około 30 km na południe od Gorzowa Wielkopolskiego, na Żydowską Górę (Judenberg) można dojechać drogą nr 3 ( E65), cmentarz znajduje się przy ulicy Mickiewicza, niedaleko drogi do Międzyrzecza.
Komentarze