Chwarszczany to bardzo stara wieś, leżąca na trasie Boleszkowice - Kostrzyn. Ślady osadnictwa pozwalają sądzić, że jej początki sięgają epoki kamienia łupanego. Słynna jest z założonej w 1232 roku przez zakon Templariuszy komandorii (siedziby zakonu), która miała bardziej charakter folwarku niż zamku. Zajmowała ona obszar płaskiego wzniesienia o kształcie elipsy. Od zachodu wzniesienie przylegało do rzeki Myśli, a z pozostałych stron otaczały je rozległe bagna.

drogowskaz do kaplicy

Kaplica Templariuszy

Pierwszą murowaną budowlą była wzniesiona w północno-zachodniej  części majdanu jednonawowa kaplica. Zbudowana została z granitowej kostki około roku 1250. Po włączeniu komandorii do państwa margrabiów magdeburskich nastąpił jej rozwój. Pod koniec XIII wieku kaplica została przebudowana na bardziej monumentalną. Nowa kaplica miała wymiary 25,2 x 9,5 m oraz wysokość 13,6 m. Do budowy wykorzystano kostkę granitową z rozebranej starszej budowli. Posłużyła do wykonania kamiennego cokołu sięgającego do wysokości 3m. Pozostałe mury i baszty wykonano z cegły. Prawdopodobnie zamkowy dziedziniec otaczały inne budynki mieszkalne i gospodarcze. Całość otaczały zapewne jakieś umocnienia choć obecny stan wiedzy uniemożliwia ich odtworzenie.

Głowa z płyty epitafijnej

fragment fresku

Po kasacji zakonu templariuszy przez papieża Klemensa w roku 1312 komandoria w Chwarszczanach została na  przejęta przez joannitów. Różnica pomiędzy typami zamków stosowanymi przez oba zakony była tak wielka że joannici nie podjęli żadnych prób przebudowy. Komandoria w Chwarszczanach funkcjonowała do roku 1540 kiedy to została przeniesiona do Świdwina. Na jej terenie margrabiowie utworzyli folwark. W roku 1758 podczas wojny siedmioletniej spłonęły wszystkie zabudowania dawnego zamku. W dwa lata później odbudowano jedynie kaplicę. Podczas kolejnych prac w roku 1858 dokonano niewielkich zmian w jej wyglądzie oraz dobudowano od północy zakrystię.

wnętrze kaplicy

Obecnie zamkowa kaplica funkcjonuje jako kościół pw. św. Stanisława Kostki.

MIEJSCE BITWY POD SARBINOWEM

CMENTARZ ŻYDOWSKI z XIX wieku koło Boleszkowic

ZESPÓŁ PRZYRODNICZO-KRAJOBRAZOWY „PORZECZE”