Domki Profesorskie to zespół kamienic, przy Placu Żołnierza Polskiego 6-11 i ulicy Mariackiej 26. Ich historia sięga średniowiecza i jest nierozerwalnie związana z funkcjonowaniem kolegiaty pw. Najświętszej Marii Panny, a później z instytucjami edukacyjnymi Szczecina.

Szczecin, plac Żołnierza Polskiego. Na placu zdemontowany w 2013 roku Maszt ze statku s/s Kapitan K. Maciejewicz, po lewej - DOMKI PROFESORSKIE, za nimi Zaułek Mariacki i LO nr 9, fot. 04.05.2008, SNW

Plan Szczecina z 1860 roku, ze zbiorów Książnicy Pomorskiej w Szczecinie

Szczecin, plac Żołnierza Polskiego 9, fot. 2005, SNW

Średniowiecze: Pierwotnie budynki należały do zespołu kolegiaty Mariackiej i służyły kanonikom kapituły kolegiaty. Ich fasady były wówczas zwrócone w stronę kościoła (Mariackiego), ponieważ tuż za budynkami przebiegał mur miejski.

Pedagogium i Gimnazjum: Po reformacji, około 1543 roku, kamieniczki zostały przejęte przez Książęce Pedagogium Szczecińskie. To właśnie wtedy zyskały miano "profesorskich", ponieważ zamieszkiwali w nich profesorowie tej prestiżowej szkoły, a później również jej uczniowie. Instytucja ta ewoluowała, przekształcając się w Królewskie Gimnazjum Karolińskie, a następnie w Mariackie Gimnazjum Królewskie. 

Przebudowy: W XVIII wieku, na polecenie króla pruskiego Fryderyka Wilhelma I, budynki przeszły gruntowną przebudowę w stylu klasycystycznym (w latach 1737-1742). W jej wyniku elewacje frontowe zostały przeniesione na stronę dzisiejszego Placu Żołnierza Polskiego.

Sławni poza Szczecinem: Przy placu Żołnierza Polskiego 9 (Königsplatz) w służbowym mieszkaniu Gimnazjum Mariackiego mieszkał Hermann Günther Grassmann (15.04.1809 r. Szczecin - 26.09.1877 r. Szczecin).

Wojenne zniszczenia i odbudowa: Domki przetrwały II wojnę światową, choć zniszczone. W latach 60. XX wieku (1964-1969) przeprowadzono ich gruntowne remonty. W części budynków zachowały się gotyckie piwnice z XV wieku, ze sklepieniami krzyżowo-żebrowymi, które dziś bywają adaptowane na lokale gastronomiczne.

Szczecin, plac Żołnierza Polskiego 9, fot. 08.10.2024, SNW

Szczecin, plac Żołnierza Polskiego 9, widok od strony podwórza, fot. 08.10.2024, SNW

Dziś Domki Profesorskie pełnią głównie funkcje mieszkalne, ale są też domem dla różnych lokali usługowych i biur. Są cennym elementem krajobrazu kulturowego Szczecina i zostały wpisane na wojewódzką listę zabytków w 1954 roku.

Szczecin. Domki profesorskie, fot. 06.10.2024, SNW

Szczecin. Domki profesorskie, fot. 06.10.2024, SNW

Szczecin, plac Żołnierza Polskiego, fot. 06.10.2024, SNW

Obok:

Domki Profesorskie znajdują się w bardzo bliskim sąsiedztwie Zamku Książąt Pomorskich – często są wymieniane jako jeden z kluczowych elementów historycznej zabudowy wokół zamkowego wzgórza i dawnej dzielnicy katedralnej/kolegiackiej. Tworzą spójny historyczny kompleks z Zamkiem i innymi zabytkami Starego Miasta, stanowiąc świadectwo bogatej historii Szczecina.

Zobacz: Szczecin - Krużganek Mariacki