Kościół na Zielonej Górze - zabytek UNESCO

Turyści jeżdżą do Žďáru nad Sázavou w regionie Wysoczyzna, aby zwiedzić dawny klasztor cystersów, zamek z Muzeum Książki, na majową pielgrzymkę czy na festiwal współczesnej muzyki poważnej Czeskie Sny. Niewątpliwie największe zainteresowanie odwiedzających budzi jednak kościół pielgrzymkowy św. Jana Nepomucena. Ten unikatowy zabytek, wzniesiony w stylu gotyku barokowego, został w roku 1994 wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Žďár nad Sázavou - Kościół św. Jana Nepomucena, fot. nadesłane w 2011.

Žďár nad Sázavou - Kościół św. Jana Nepomucena, fot. nadesłane w 2022.

Žďár nad Sázavou - Kościół św. Jana Nepomucena, fot. nadesłane w 2022.

Podobnie jak dzieje Žďáru nad Sázavou, również losy kościoła pielgrzymkowego związane są ściśle z tutejszym klasztorem cystersów, założonym w połowie XIII wieku z inicjatywy ojca świętej Zdzisławy, Přibyslava z Křižanova. W okresie baroku dokonana została całkowita przebudowa kościoła i całego kompleksu klasztornego. Od roku 1709 ówczesny opat Václav Vejmluva współpracował z architektem Janem Blažejem Santinim i wspólnie stworzyli dzieło o wielkiej wartości artystycznej z najcenniejszą perełką - kościołem św. Jana Nepomucena. Niezwykle oryginalna budowla została wzniesiona w latach 1719 – 1722, w stylu tak zwanego gotyku barokowego, którego Santini był czołowym przedstawicielem.

Dzieło jest zarówno doskonałym przykładem zamiłowania artysty do mistyki liczb. Zgodnie z legendą nad miejscem w Wełtawie, w którym utonął święty Jan Nepomucen, pojawiła się korona złożona z pięciu gwiazd. Pięcioramienna gwiazda pojawia się także w projekcie Santiniego. W kościele znajdziemy pięć wejść, pięć trójkątnych i pięć owalnych kaplic oraz pięć ołtarzy. Nawet ołtarz główny ozdabia pięć gwiazd i aniołów. Wokół kościoła znajduje się cmentarz otoczony arkadami w kształcie dziesięcioramiennej gwiazdy. Zakończone ostrym łukiem gotyckie okna mają przypominać język św. Jana i legendę o tajemnicy spowiedzi.

Sąsiadujący z kościołem klasztor cystersów został na prośbę ostatniego opata zlikwidowany, po kolejnym pożarze pod koniec XVIII wieku. W jego miejscu założono zamek. W ramach restytucji majątków zwrócono go w 1991 roku ostatnim właścicielom – rodowi Kinskich.

Zwiedzając rozległy kompleks zamku i dawnego klasztoru warto zajrzeć między innymi do trójnawowej bazyliki Wniebowzięcia NMP i do przylegającego do kościoła zachowanego skrzydła konwentu, w którym jest obecnie umieszczona ekspozycja poświęcona dziełom Jana Blažeja Santiniego. Na północ od kościoła znajdziemy okazały budynek prałatury z ekspozycjami Muzeum Książki. Obok, w pomieszczeniach dawnej stajni mieści galeria rodu Kinskich.

Ciekawostki w okolicy:

Třebíč (50 km)

Dzielnica żydowska, z zachowaną ponad setką domów, dwiema synagogami i cmentarzem jest wpisana, razem z chrześcijańską romańsko-gotycką bazyliką św. Prokopa, na listę UNESCO.

Telč (73 km)

Historyczne centrum miasta, zabytek z listy UNESCO, oczaruje nas renesansowymi i barokowymi domami na rynku, z malowniczymi arkadami.

Jihlava (39 km)

Stolica regionu Wysoczyzny, dawne miasto górnicze, z kopalniami srebra, może poszczycić się piękną starówką i podziemiami o długości 25 km, drugimi co do wielkości w Republice Czeskiej.

Pelhřimov (67 km)

Miasto słynące z corocznych imprez, podczas których odbywają się próby bicia rekordów Guinessa. Niedaleko znajdziemy gotycki zamek Kámen z ekspozycją motocykli.

Nowe Miasto na Morawach (Nové Město na Moravě) (12 km)

Najpopularniejszy ośrodek narciarski na Wysoczyznie, leżący na południowych krańcach Gór Žďárskich. W budynku Starego Ratusza z roku 1555 znajdziemy Muzeum Horácké, z ekspozycją poświęconą historii ulubionego sportu zimowego. _04.07.2011.

Zobacz również: 2022 - Barokowy kościół w Žďárze nad Sázavou obchodzi 300-lecie konsekracji